Ρεύμα: Σαρωτικός ανασχεδιασμός στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο –Τι φέρνουν οι αλλαγές στα νοικοκυριά

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας  πατάει «εκκίνηση» για τον πλήρη ανασχεδιασμό του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ), δημοσιεύοντας πρόσκληση για τεχνική μελέτη που θα καθορίσει τη νέα αρχιτεκτονική του μέτρου. Στόχος: ένα πιο δίκαιο, στοχευμένο και αποτελεσματικό σύστημα στήριξης για τα ευάλωτα νοικοκυριά.

Στον πυρήνα του επανασχεδιασμού βρίσκονται τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, τα όρια κατανάλωσης ρεύματος και το ύψος των εκπτώσεων, τα οποία θα περάσουν από πλήρες «λίφτινγκ» μετά τις καταιγιστικές αλλαγές που έφεραν η πανδημία και η ενεργειακή κρίση.

Το ΥΠΕΝ υπενθυμίζει ότι η τελευταία αναθεώρηση του ΚΟΤ έγινε το 2018 – μια «άλλη εποχή», πριν από τις ασύμμετρες πιέσεις που δέχθηκαν τα ελληνικά νοικοκυριά τα τελευταία χρόνια. Έτσι, το μέτρο πρέπει να αναπροσαρμοστεί ώστε να φτάνει πραγματικά σε όσους το έχουν ανάγκη και να εξασφαλίζει πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια χωρίς να απειλείται η αξιοπρεπής διαβίωση.

Οι βασικοί στόχοι του νέου ΚΟΤ

Το νέο μοντέλο φιλοδοξεί να:

• Δημιουργήσει σαφή, διαφανή και εύκολα ελέγξιμα κριτήρια ένταξης.
• Καθορίσει εύλογα επίπεδα κατανάλωσης ανά μήνα και ανά κατηγορία νοικοκυριού (μέλη, περιοχή, θέρμανση κ.λπ.).
• Προσδιορίσει το πραγματικό κόστος του μέτρου για το κράτος.
• Ενσωματώσει σύγχρονες λύσεις αυτοματοποιημένης διασταύρωσης δεδομένων, αξιοποιώντας κυβερνητικές πλατφόρμες – αντί της αποκλειστικής εξάρτησης από την τελευταία φορολογική δήλωση.

Η μελέτη σε τέσσερα βήματα

1. Εισόδημα & περιουσία: Η ακτινογραφία της περιόδου 2018–2023

Το πρώτο στάδιο περιλαμβάνει ανάλυση των δεδομένων της ΕΛΣΤΑΤ για την πενταετία 2018–2023, με στόχο να αποτυπωθούν:

• η εξέλιξη των καθαρών εισοδημάτων,
• το ενεργειακό και στεγαστικό κόστος,
• οι καταναλωτικές δαπάνες των νοικοκυριών.

Με βάση αυτά, θα διαμορφωθούν επικαιροποιημένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Η ανάλυση μπορεί να ενισχυθεί και με στοιχεία της Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων - ΑΑΔΕ  (εισόδημα, ακίνητα, στοιχεία πολυτελούς διαβίωσης). Στόχος: ακριβής εντοπισμός του αριθμού των νοικοκυριών που δικαιούνται πραγματικά ενίσχυση.

2. Η κατανάλωση ρεύματος: Ποιοι καίνε πόσο και γιατί

Το δεύτερο βήμα εξετάζει τα δεδομένα κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας την ίδια περίοδο, με βάση:

• περιοχή και κλιματικές συνθήκες,
• παλαιότητα κτηρίων,
• σύνθεση νοικοκυριού,
• συστήματα θέρμανσης.

Από την ανάλυση θα προκύψουν ρεαλιστικά ετήσια όρια κατανάλωσης για κάθε κατηγορία νοικοκυριού, τα οποία στη συνέχεια θα «σπάσουν» σε μήνες, ώστε το ΚΟΤ να παρέχει εξατομικευμένες εκπτώσεις ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες.

3. Το νέο μοντέλο του ΚΟΤ & το κόστος του μέτρου

Με βάση τα δύο πρώτα στάδια, η μελέτη θα καταρτίσει διαφορετικά σενάρια ανασχεδιασμού, τα οποία θα περιλαμβάνουν:

• ανώτατο καθαρό εισόδημα δικαιούχων,
• μέγιστη μηνιαία επιδοτούμενη κατανάλωση,
• επίπεδο χρέωσης για τις μονάδες ρεύματος που καλύπτονται,
• περιουσιακά όρια και άλλους περιορισμούς.

Για κάθε σενάριο θα υπολογιστεί ο αριθμός των δικαιούχων και το τελικό δημοσιονομικό κόστος.

4. Πλήρως αυτοματοποιημένο ΚΟΤ – Το νέο σύστημα εφαρμογής

Το τέταρτο και τελευταίο στάδιο καθορίζει το πώς θα εφαρμοστεί πρακτικά το νέο ΚΟΤ, με στόχο:

• λιγότερη γραφειοκρατία,
• αυτοματοποίηση διαδικασιών,
• άμεση διασύνδεση με ψηφιακές πλατφόρμες,
• χαμηλότερο διαχειριστικό κόστος.

Η μελέτη πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα σε πέντε μήνες από την υπογραφή της σύμβασης. Στη συνέχεια, το ΥΠΕΝ θα προχωρήσει στη λήψη αποφάσεων για το νέο πλαίσιο του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου, το οποίο αναμένεται να επηρεάσει εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά σε όλη τη χώρα.